Adeta bir dezenformasyon yağmuruyla karşı karşıyayız

ABU’nun 60 yıllık tarihine bakıldığında, önemli bir boşluğu doldurduğunu ve bu faaliyetleriyle Asya-Pasifik bölgesindeki yayıncılık sektörünün gelişimini desteklediğini aktaran İletişim Başkanı Altun, daha önemlisi medya özgürlüğü ile çeşitliliği konularında önemli rol üstlendiğini bildirdi.

İletişim Başkanı Altun, ABU’nun faaliyetlerine başladığı 1960’lardan bu yana, dünyanın hızla değişimlere, dönüşümlere sahne olduğunu ifade ederek 2. Dünya Savaşı sonrası Batılı devletlerin çıkarlarına, taleplerine göre inşa edilen müesses nizamın, uluslararası statükonun dünya için, insanlık için vadedildiği gibi refah veya huzur getirmediğini, bugün dünyanın eş zamanlı olarak pek çok krizle, sorun yumağıyla boğuştuğunu, krizlerin insanlığı tehdit ettiğini söyledi.

Bu düzenin, insanlık için günden güne daha fazla kan ve gözyaşı akmasına neden olduğunu dile getiren İletişim Başkanı Altun, şöyle devam etti:

“Malumunuz bir yanda Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda İsrail’in Filistin’de giriştiği katliamlar, soykırım, şimdi de bu katliamları, zulmü Lübnan’a ve tüm Orta Doğu’ya yayma girişimleri. Bunların neticesinde ne yazık ki insanlar hayatlarını kaybediyor, ölüyor, yaralanıyor, binlerce masum sivil, bebek, çocuk, kadın hayatını kaybediyor. Bu süreçte on binlerce göçmen ve mülteci ne yazık ki yerinden ediliyor ve büyük acılar gözümüzün önünde yaşanıyor. Tüm bu krizlerde bizleri, tüm dünyayı karamsarlığa iten esas faktörse, bu krizler karşısında yetersiz, işlevsiz ve bu krizlerin derinleşmesinden başka ne yazık ki fonksiyon göstermeyen uluslararası bir düzen, sistem içerisinde yaşıyor olmamız; bu zulümler üreten uluslararası sistemi ayakta tutmaya çalışan uluslararası aktörlerin varlığı. Bu durum bizatihi karşı karşıya kaldığımız sorunların büyüklüğü yanında bizi ne yazık ki karamsarlığa sevk ediyor. Tam da bugün, bu nedenlerle eski dünya ölüyor ve yeni dünya doğmak için mücadele ediyor.”

“Yeni küresel ana akım medya birlikleri önem kazanıyor”

ABU gibi küresel platformların bu bağlamda stratejik öneme sahip olduğunu ifade eden İletişim Başkanı Altun, ABU’nun dezenformasyona, yalan endüstrisine karşı küresel bir hakikat bloğunu temsil edebileceğini, etmesi gerektiğini kaydetti.

İletişim Başkanı Altun, zira dünya genelinde güç dengesinin giderek Asya’ya kaymakta olduğunu, Asya’nın yükselen ekonomik ve siyasi etkisinin geleceğin şekillenmesinde belirleyici bir rol oynadığını belirterek, “Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın, çarpıklığını her platformda dile getirdiği, hemen hiçbir uluslararası krize sadra şifa olmayan Avrupa merkezci dünya dağılıyor. Buna mukabil, Asya ülkeleri yükseliyor. Batı merkezli dünya dağılırken, aynı zamanda onların medya ve iletişim dünyasında kurduğu tahakküm de dağılıyor. Batılı haber merkezleri, medya birimleri yerine alternatif haber merkezleri ortaya çıkıyor. Başka deyişle belki de yeni küresel ana akım medya birlikleri önem kazanıyor.” ifadelerini kullandı.

Yaşanan gelişmelerin şu hususu açık bir şekilde gösterdiğini söyleyen İletişim Başkanı Altun, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Asya ve bir zamanların popüler ifadesiyle üçüncü dünya ülkeleri için artık Batılılaşma ideolojisinin tahakkümü son bulmuştur. Her ülke, yaşadığımız kaos ve belirsizlik çağında hem özgür hem kendi menfaatlerini gözetmek hem de sorumlu davranmak durumundadır. Artık ülkeler için en anlamlı tutum küresel barış ve istikrara katkı sunmaktır. Bu çerçevede istikrarlaştırıcı bir güç olarak Türkiye, bölgesindeki ve küresel sistemi etkileyen kriz ve çatışmalarda etkin ve proaktif bir rol oynuyor. Örneğin, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda her iki tarafla da görüşebilen ülke Türkiye’dir. Türkiye, milyonlarca insanı etkileme potansiyeline sahip Tahıl Anlaşması’nın sağlanmasında çok aktif rol oynamıştır. Yine Türkiye bu bağlamda Filistin meselesinde, İsrail’in soykırımlarının, katliamlarının durdurulması, savaşın tüm bölgeye sıçramasının engellenmesi için yoğun bir diplomatik çaba sarf ediyor. Her şeyden önemlisi, Türkiye, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğiyle ‘Daha adil bir dünya mümkün.’ ve ‘Dünya beşten büyüktür.’ şiarlarıyla mevcut uluslararası sistemin çarpıklığını her platformda dile getiriyor, bu sisteme karşı küresel vicdan toplumunu harekete geçirmeye çalışıyor.”

“Yapay zekâ ve dijitalleşmenin habercilikte kullanımı muazzam imkânlar ve fırsatlar sunuyor”

İletişim Başkanı Altun, Batı dışı dünyanın en önemli alternatif yayın birliği olan ABU’nun 61. Genel Kurulunun bu yılki temasının yapay zekâ olduğunu belirterek, “Son yıllarda yapay zekâ teknolojileriyle beraber iletişim ve medya ekosisteminde yeni bir evreye geçtiğimiz açık bir gerçek. Her teknolojik gelişme, medyanın içerikleri iletme biçimini de içeriğin hatta kendisini de etkilemekte, dönüştürmektedir.” dedi.

Yapay zekâ ve dijitalleşmenin habercilikte kullanımının muazzam imkânlar ve fırsatlar sunduğunu kaydeden İletişim Başkanı Altun, bunları şu şekilde sıraladı:

“Haberin yapımı, üretimi ve dağıtımı kolaylaşmaktadır. Diğer yandan haber kurum ve kuruluşlarında etkili ve verimli çalışmalar yapılabilmektedir. Hem daha hızlı arama yapma hem de daha fazla enformasyon elde etme imkânı oluşmaktadır. Görsel medya ürünlerini meydana getiren montaj, renk ayarı, ses senkronu gibi zaman isteyen işlerde hız kazanılmakta, yine haberler artık video, ses, infografikler, animasyonlar, artırılmış gerçeklik ve podcast gibi farklı formatlarda sunulabilmektedir. Büyük veri setlerini analiz ederek habercilikte daha önce gözden kaçan durumları bertaraf etme imkânı ortaya çıkabilmektedir.”

“Yapay zekâ destekli medya düzeni, bir dizi riski, tehdidi beraberinde getirmektedir”

İletişim Başkanı Altun, yapay zekâ teknolojilerinin medya ve iletişim dünyasına sunduğu bu imkânların yanı sıra, beraberinde getirdiği birtakım meydan okumaları da dikkate almak gerektiğini vurgulayarak, “Her şeyden önce yapay zekâ destekli medya düzeni, üretilen dezenformatif içeriklerle toplumu yanlış yönlendirme, yapay zekâ sistemlerinde şeffaflık olmaması, haber içeriklerinde önyargı ve hatalı üretim, toplumsal kutuplaşma ve ayrımcılığı tetikleyen manipülatif içerikler gibi bir dizi riski, tehdidi beraberinde getirmektedir. Bu anlamda yapay zekâ teknolojileri hibrit tehditleri derinleştiren bir özelliğe de sahiptir. Yapay zekâyla üretilen ses ve görüntüler, deepfake uygulamaları yapay zekânın her bir bireyi, siyasal ve toplumsal sistemimizi, hak ve özgürlükler alanını tehdit edebildiğini de göstermektedir.” şeklinde konuştu.

Dijitalleşme ve yapay zekâyla birlikte gündeme gelen bir diğer hususun iletişim ve medyanın insansızlaştırılması meselesi olduğuna işaret eden İletişim Başkanı Altun, “İletişim alanında çalışan biri olarak, bu alanda araştırmalar yapan bir akademisyen olarak özellikle belirtmek isterim ki, medya faaliyetlerinde, habercilikte, gazetecilikte insan faktörünün yerini hiçbir teknoloji alamaz, dolduramaz. Aslolan insanın faaliyetleridir, emeğidir. İnsan aklı ve yaratıcılığı teknolojinin sunduğu tüm olanaklardan daha değerlidir. Bir yandan yapay zekânın risklerinden bahsediyoruz bir yandan da imkânlarından bahsediyoruz. Aslında takınmamız gereken tutum çok açık ve net, risklerin farkında olmak, yönetmek mecburiyetindeyiz. Cesur olmak ve bir diğer yandan da dikkatli olmak durumundayız.” ifadelerini kullandı.

İletişim Başkanı Altun, Türkiye’de bir yandan büyüme mücadelesi verirken, bir yandan halk, ülke için daha müreffeh yarınlara hazırlık yaparken, küresel alanda da hak ve adalet mücadelesi verdiklerini dile getirdi.

Bu bağlamda, stratejik iletişim alanında, haktan ve adaletten yana olan küresel iş birliklerine önem verdiklerini vurgulan İletişim Başkanı Altun, şunları kaydetti:

“ABU’ya verdiğimiz önem bunun somut bir göstergesidir. Balkanlarda haber ajansları arasında koordinasyon ve iş birliğini güçlendirmek amacıyla 1995 yılında kurulan ve Anadolu Ajansımızın da kurucularından olduğu Balkan Haber Ajansları Birliği-Güneydoğu Avrupa (ABNA-SE) bizim uluslararası alanda destek verdiğimiz, önemsediğimiz platformlardan biridir. Yine Anadolu Ajansının Türk dünyasında medya ve enformasyon alanındaki iş birliği ve koordinasyonu güçlendirmek üzere 2023 yılında Türk Haber Ajansları Birliğinin kuruluşuna öncülük etmesi bu bağlamda önemsediğimiz faaliyetlerimizden biridir. Kamu yayıncımız TRT Genel Müdürü Sayın Zahid Sobacı’nın başkanlığını yürüttüğü ABU’nun yanı sıra, Avrupa Yayın Birliğinin (EBU) üyesi olması ve Afrika Yayın Birliğinin de ortak statüsünde üyesi olması bu anlamda önem verdiğimiz uluslararası yayın birliklerindendir.”

Türkiye Cumhuriyeti İletişim Başkanlığı olarak bu girişimleri önemsediklerini, desteklediklerini; hem niteliğini hem de niceliğini artırmaya çalıştıklarını belirten İletişim Başkanı Altun, İslam İşbirliği Teşkilatı Enformasyon Bakanları Konferansı, Türk Devletleri Teşkilatı Medya ve Enformasyondan Sorumlu Bakanlar ve Üst Düzey Yetkililer Birliği ve Türkiye-Afrika Medya Zirvesi gibi organizasyonlara öncülük ederek, katkı sunarak bölgesel iş birliği ve diyalog kanalları geliştirdiklerini dile getirdi.

İletişim Başkanı Altun, bu yıl dördüncüsünü düzenleyecekleri Uluslararası Stratejik İletişim Zirvesi (STRATCOM) ile de iletişim ve medya dünyasına küresel boyutta katkı sunmaya gayret ettiklerini kaydetti.

Bu bağlamda STRATCOM 2023’te, yapay zekâ başta olmak üzere teknolojinin sağladığı imkânların, dünya kamuoyunu doğru, etkin ve zamanında bilgilendirmek için ne şekilde kullanabileceğini farklı örnekler üzerinden müzakere etmeye çalıştıklarını anımsatan İletişim Başkanı Altun, zirvede, küresel hakikat mücadelesi için diyalog mekanizmalarının çeşitlendirilmesini ve ortak çalışmaların teşvik edilmesini değerli bulduklarını vurguladı.

İletişim Başkanı Altun, bu yılki toplantı ile stratejik iletişim alanında dünyanın önde gelen liderleri, uzmanları ve profesyonellerini “İletişimde Yapay Zekâ: Eğilimler, Tuzaklar ve Dönüşüm” temasıyla 13-14 Aralık tarihleri arasında İstanbul’da bir araya getireceklerini belirterek, katılımcıları STRATCOM 2024’e davet etti.

Türk dünyasında koordinasyonu güçlendirme mesajı

İletişim Başkanı Altun toplantının ardından yaptığı sosyal medya paylaşımında ise şu ifadelere yer verdi;

“Asya Pasifik Yayıncılar Birliği 61. Genel Kurulu açılışında dünyanın birçok ülkesinden birbirinden değerli yayıncılarla bir araya geldik.

Türkiye olarak, küresel alanda hak ve adalet mücadelesi veriyoruz. Bu mücadelenin bir uzantısı olarak, stratejik iletişim alanında haktan ve adaletten yana küresel iş birliklerine önem veriyoruz.

İletişim ve medya dünyasının birkaç Batılı şirket tarafından tahakküm altına alınmaya çalışıldığı günümüzde, ABU’nun yayıncılıkta çeşitliliği simgeleyen bir küresel birlik alternatifi sunması çok kıymetli ve değerli görüyoruz.

Yine bu çerçevede Balkanlarda haber ajansları arasında koordinasyon ve iş birliğini güçlendirmek amacıyla 1995 yılında kurulan ve Anadolu Ajansımızın da kurucularından olduğu Balkan Haber Ajansları Birliği-Güneydoğu Avrupa (ABNA-SE) inisiyatifini önemsiyoruz.

Anadolu Ajansı’nın, Türk dünyasında medya ve enformasyon alanındaki iş birliği ve koordinasyonu güçlendirmek üzere 2023 yılında Türk Haber Ajansları Birliği’nin kurulmasına öncülük etmesi de yine bu çerçevede değerlendirilmelidir.

Kamu yayıncımız TRT’nin dönem başkanlığını yürüttüğü ABU’nun yanı sıra, Avrupa Yayın Birliği’nin (EBU) üyesi olmasını, Afrika Yayın Birliği’ne de ortak statüsünde üye olarak katılmasını önemli görüyoruz.

Türkiye Cumhuriyeti İletişim Başkanlığı olarak bu girişimleri destekliyoruz.

* İslâm İşbirliği Teşkilatı Enformasyon Bakanları Konferansı,
* Türk Devletleri Teşkilatı Medya ve Enformasyondan Sorumlu Bakanlar ve Üst Düzey Yetkililer Birliği,
* Türkiye-Afrika Medya Zirvesi gibi organizasyonlara öncülük ederek, bölgesel iş birliği ve diyalog kanalları geliştiriyoruz.

Bu yıl dördüncüsünü düzenleyeceğimiz Uluslararası Stratejik İletişim Zirvesi (STRATCOM) ile de iletişim ve medya dünyasına küresel boyutta katkıda bulunuyoruz.

Biz, ABU gibi medya ve iletişim alanındaki iş birliklerini desteklemeye, STRATCOM gibi organizasyonlarla iletişim alanındaki uluslararası diyalog zemininin güçlenmesine katkı sunmaya devam edeceğiz.

Asya-Pasifik Yayın Birliği 61. Genel Kurulu’nun hayırlara vesile olmasını ve faydalı çıktılar sağlamasını temenni ediyorum.”