Kırşehir’de mutant gen araştırması… Yerli koyun ırkında çoklu doğum sağlayan mutant gen tespit edildi

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi zengin gen kaynaklarını koruma ve çoğaltma çalışmalarına destek oluyor. Üniversitenin desteklediği proje ile yapılan araştırmada, Türkiye’de Karayaka koyun ırkında ilk defa bir doğumda birden çok kuzu elde edilmesini sağlayacak bir gen üzerinde mutasyon tespit edildi.

KIRŞEHİR (Kırşehir Kısa Haber) 
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Koray Kırıkçı, çoğunlukla Karadeniz Bölgesinde yetiştirilen Karayaka ırkı koyunlarda çoklu doğuma etki eden genler üzerinde araştırma yaptı. “Karayaka Irkında Çoklu Doğum Üzerine Etkili Olan Genetik Varyasyonların Araştırılması Projesi”ni hazırlayan Koray Kırıkçı, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Komisyonu tarafından desteklenen proje kapsamında Samsun, Ordu, Tokat ve diğer bölgelerde yetiştirilen Karayaka ırkı koyunlarından kan örnekleri aldı. Kırıkçı, üniversite laboratuvarında GDF9 geni gibi çoklu doğumda etkili olan bazı aday genler üzerindeki genetik değişimleri araştırdı. 
Bu çalışma ile çoklu doğum üzerine etkisi olan GDF9 geni üzerinde gen mutasyonu tespit eden Kırıkçı, ortaya çıkarılan mutant alleli (mutant DNA gen dizilimi), Karayaka ırkı koyunları için ilk defa tanımlama başarısı gösterdi. Uluslararası bilimsel bir dergide yayımlanan çalışmaya ait DNA sekans sonuçları filogenetik ve benzeri çalışmalarda araştırmacıların faydalanabilmesi için Amerikan Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi’ne (NCBI) gönderildi. Değerlendirme sonucunda Karayaka ırkı koyunlarda ilk defa bulunan mutant alleli, bir Türk bilim insanının çalışması olarak kayıtlara geçti.

100 KOYUNDAN 180 KUZU…

Araştırmanın genetik ıslah çalışmaları için ilham kaynağı olacağını ve Türkiye’de farklı genotiplerde bu mutant allel gen çeşidinin çalışılabileceğini aktaran Dr. Öğr. Üyesi Koray Kırıkçı, kültür ırkı koyunlarda yapılan çalışmaların sonucunda normal sürülerde 100 koyundan 120 kuzu alınabildiği gözlemlenirken mutant allele sahip olan sürülerde ise 100 koyundan 180 kuzu alındığına dikkat çekti. Elde edilen sonucun ülkemiz adına önem arz ettiğini belirten Kırıkçı, ülkemizde ilk defa mutant varyasyonu tespit ettiklerini ve sonuçların genetik ıslah çalışmaları açısından umut verici fırsatlar oluşturacağını söyledi.

YERLİ IRKLARDAKİ KUZU VERİMİNE OLUMLU ETKİ

Bu araştırmanın gelecekte yerli ırklardaki kuzu verimine olumlu etki yapabileceğine işaret eden Kırıkçı sözlerini şöyle sürdürdü: “DNA düzeyinde yapılacak çalışmalar ile çoklu doğum üzerinde etkisi olan mutasyonların sürü içerisinde tespit edilmesi ve ilgili mutasyonları taşıyan koyunların damızlık olarak elde tutulması gerekiyor. Böylelikle sürü içerisinde ilgili mutasyonların frekansı arttırılarak çoklu doğum oranları da arttırılabilir. Bununla birlikte III. Tarım ve Orman Şurasında 2023 yılında insan nüfusu kadar küçükbaş hayvan sayısının arttırılması hedefleri doğrultusunda, koyun başına doğacak kuzu sayılarının çoğaltılması için moleküler teknikler kullanarak geleneksel ıslah çalışmalarına genetik katkı vermeyi hedefliyoruz.”