Yapay Zeka Nedir? Gelecek Vizonu Nasıldır?

Yapay zeka günümüzde herkes tarafından merak edilen, özellikle bir tehdit mi? Ya da bir fırsat mı olduğu kesin olarak anlaşılamayan bir kavram haline gelmiştir. Çünkü kişilerin bu alanda bilgi birikimleri ya da tecrübeleri farklı farklı olmaktadır. İnsanlar ya bir haber den, filmden, makaleden ya da sosyal medyada yapılan paylaşımlardan bazı çıkarımlar yapmaktadır.

Aslında yapay zeka insan öğrenme kabiliyetinin makinelere aktarılması işlemidir. Nasıl ki insanlar  doğrudan bir eğitici tarafından ya da yine bir eğitmen nezaretinde takviyeli öğrenir ya da deneyimleri ile kendi başına deneme yanılma yolu ile öğrenirse aynı yaklaşımlar yapay zeka içinde geçerlidir.

Tarik boyunca insanlar, insan hareketlerini çeşitli mekanizmalar ile tekrarlayan sistemler geliştirmeye çalışmışlar ise de özellikle nöroloji, bilgisayar ve elektronik alanında meydana gelen gelişmeler yapay zeka çalışmalarına büyük etki etmiştir. 1942 yılında McCulloch ve Pitts tarafından ilk hücre modelinin geliştirilmesi yapay sinir ağlarının temelini oluşturmaktadır. Bu tarihten itibaren küçük adımlar ile yaşantımızda yer alan yapay zeka kavramı sinir sistemimizin çalışmasının modellenmesi, insan görmesinin ve çevremizdeki canlıların üstün özelliklerinin anlaşılmaya başlanması ile birlikte çok hızlı bir şekilde gelişmiştir. Hesaplama kapasitesi yüksek bilgisayarların geliştirilmesi, İnternet alt yapısının güçlenmesi, veri depolama yeteneğinin artması yapay zekanın gelişmesinde önemli etmenler olmuşlardır.

Özellikle 2000’li yıllardan sonra yapay zeka çok hızlı bir şekilde gelişmiş, ticari ürünler halinde yaşantımıza girmiştir. Tıp, imalat ve üretim, askeri sistemler ve benzeri alanlarda oldukça fazla kullanılmaktadır.

Yapay zeka sayesinde gelecekte artık dil öğrenmemize gerek kalmayacak, online çeviri sistemleri ile her dili rahatlık ile konuşabilecek ve anlaya bileceğiz, tıpta doktorlar ile birlikte yapay zeka robotlarını görebileceğiz. Fabrikalarda üretimde insanların yerini yapay zekalı robotlar alabilecek, hizmet sektöründe birçok işi artık yapay zekalı robotlar yapacaklar, bilimsel araştırmalarda yapay zeka sistemleri görev alacak, bireysel ilaç geliştirme, yeni ilaç üretimi konularında çalışabilecekler, öğretmenlere ihtiyaç kalmadan chatbotlar ile çocuklar ders çalışacak, birçok meslek ortadan kalkacak ama bu mesleklerin yerine yeni meslekler ortaya çıkacaktır. İnsanlar çok çalışmak zorunda kalmayacak daha az çalışıp daha fazla ücret alabileceklerdir. Sıradan iş gücüne duyulan ihtiyaç azalacak hatta sıradan beyaz yakalılara da ihtiyaç kalmayacak. Sorgulayan, eleştirisel düşünen ve girişimcilik özelliğine sahip insanlar lider olarak toplumları yönlendireceklerdir. Sosyal devlete daha fazla ihtiyaç olacaktır.

Her yeni icat gibi yapay zeka kullanım amacına göre tehdit ya da fırsat kabul edilebilir. Yapabileceklerinin kapasitesi ise tahmin edilemez. Gelecekte yapay zeka insanlardan daha zeki olabilir. Kendini geliştirebilir. Kolektif zekaya sahip olacağından en zeki insandan daha zeki olabilir. Bundan dolayı acilen yapay zeka çalışmalarında etik konular dikkate alınmalı, yapılacak olan çalışmaları denetleyecek, içeriğini inceleyecek, nükleer çalışmaları denetleyen Atom enerjisi kurumu gibi ulusal ve uluslararası bir organizasyona acilen ihtiyaç bulunmaktadır.

Avrupa birliği ve ülkemiz bu alanda çalışmalar yapmakta ve standartlar belirlemeye çalışmaktadır. Fakat bu çalışmalarda dünya çapında organize olmalıdır.

1900 lü yıllarda insanlara 2000 yılında insanlar nasıl yaşıyor olabilirler diye hayal edin  ve bunları resmedin şeklinde bir yarışma düzenlenmiş ve bunların bir kısmı günümüze kadar gelmiştir. Bunları internette basit bir arama ile rahatlıkla görebilirsiniz. Bu resimler de insanların uçaklarla uçacağı fakat gözetlemede dürbün kullanacakları, zeplinler ile havada savaşacakları gibi detaylar var fakat cep telefonlarından, İHA’lardan, uydulardan bir eser yok. Bizlerin de yapay zekanın geleceği ile yapacağımız tahminler böyle mevcut bilgimiz dahilindeki hayaller ile sınırlı olacaktır. Ama şahsi düşüncem yapay zeka sayesinde gelecekte bizleri çok farklı şeyler bekliyor olacaktır. Şimdiden bunları hayal etmek bile zor. Ama bakacağız, yaşayıp göreceğiz.