Salgının ilk yılında öğrendiğimiz 8 şey

Türkiye’de ilk COVID-19 vakası 11 Mart 2020 İstanbul Tıp Fakültesi’nde tespit edilmişti. İlk vaka tespit edildiğinde virüs, bilim insanlarını, doktorları ve hastaları şaşırttı.

BURSA (İGFA) – Bir yıl içerisinde, pandemi 2,6 milyondan fazla can aldı ve dünya çapında 117 milyonu aşkın vaka görülmesine neden oldu. Fakat bu süre zarfında, doktorlar ve bilim insanları COVID-19 türü hakkında çok sayıda kanıt topladılar ve şimdi nasıl bulaştığı ve nasıl tedavi edilebileceği konusunda daha fazla şey biliyoruz.

İşte Koronavirüs hakkında öğrendiğimiz sekiz önemli şey:

1- Yüz maskeleri COVID-19’un bulaşmasını engellemek için gerekli.
Çünkü sadece yüz maskesi takmak COVID-19 yayılmasını engellemiyor, ancak birkaç araştırmaya göre yayılmasını engellemek için çok yardımcı oluyor.

2- COVID-19 sadece yaşlıları etkilemez
COVID-19 sırasında şiddetli belirtiler gösterme riski yaşla birlikte artıyor ve bu ileri yaştaki yetişkinleri daha büyük risk altına sokuyor.Bunun nedeni yaşlandıkça, bağışıklık sistemimiz de yaşlanıyor ve vücudumuzun enfeksiyonla savaşma kabiliyeti düşüyor. Ancak bu, gençlerin, COVID-19’dan etkilenmeyeceği anlamına gelmiyor – diyabet, hipertansiyon ve obezite gibi altta yatan sağlık sorunları olmayanların bile.

3- COVID-19 hafif bir grip değildir.
COVID-19 semptomları yüksek ateş, öksürme, yorgunluk gibi belirtilerle griptekilerle benzer olabilir. Bazı insanlar ayrıca kas ağrısı, baş ağrısı ve muhtemelen ishal veya kusma yaşayabilir. Ancak yine de bu virüs bazı insanlar için çok daha tehlikeli sonuçlar doğurabiliyor.

 4- COVID-19 hayvan kökenlidir.  
WHO ekibi, Vuhan’daki (Çin) Sars-CoV-2’nin kökenini araştırdı ve tüm kanıtların yeni koronavirüsün “hayvandan” kaynaklandığına işaret ettiğini belirtti. WHO ekibinin başkanı Peter Ben Embarek gazetecilere yaptığı açıklamada, “Şimdiye kadar topladığımız tüm veriler bizi Koronavirüsün kökeninin hayvan olduğu sonucuna götürüyor. İlk olarak COVID-19 yarasalarda ortaya çıktı” dedi. 

5- Klorokin ve hidrosiklorokin COVID-19 tedavisinde işe yaramaz
Pandeminin başlarında, geleneksel olarak sıtma ile savaşmak için kullanılan bir ilaç olan klorokin ve türevi olan hidroksiklorokin’in COVID-19 tedavisinde işe yarayabileceği düşünülüyordu.Hem Çinli araştırmacılar hem de bir Fransız araştırma grubu, ilaçların etkili olabileceğini öne sürdü, ancak o zamandan beri birçok çalışma bu ilaçların hiçbir yararı olmadığını ve hatta zararlı etkilere yol açabileceğini bildirdi.

6- Ambalajdan buluşma ihtimali düşük
WHO’ya göre, “gıda veya gıda ambalajından bulaştığı teyit edilen bir COVID-19 vakası” yok. Bununla birlikte, WHO, mağazalara girmeden önce el dezenfektanı kullanmak ve eve dönüldüğünde, yiyecek kaplarına dokunduktan sonra ve yemekten önce elleri iyice yıkamak gibi bir dizi önlem listeliyor. Uzmanlar ayrıca plastik poşetlerin yalnızca bir kez kullanılmasını tavsiye ediyorlar.

7- COVID-19’a birden fazla kez yakalanabilirsiniz
İngiltere Halk Sağlığı Kurumu tarafından yapılan bir araştırma, COVID-19’a yakalananların çoğunun  yüzde 83 en az 5 ay boyunca bağışıklığa sahip olduğunu ortaya koydu. Ancak Covid-19’a yeniden yakalanma vakaları nadir de olsa birkaç ülkede tespit edildi – ve sağlık uzmanları için en büyük endişe kaynağı yeni varyantlarla yeniden enfeksiyon kapılması.

8- Aşıların yeni varyantlara karşı işe yaraması bekleniyor
Mevcut aşılar, Koronavirüsün ilk halleri etrafında tasarlandı, ancak bilim insanları, tam olarak olmasa da, bunların yine de işe yaraması gerektiğine inanıyor. Bununla birlikte, ilk laboratuvar sonuçları, Pfizer aşısının biraz daha az etkili olsa da yeni varyantlara karşı koruma sağlayabileceğini öne sürüyor. Yakında onaylanabilecek iki yeni koronavirüs aşısı – biri Novavax’tan, diğeri Janssen’den – bir miktar koruma sağlıyor gibi görünüyor.Oxford-AstraZeneca aşı ekibinden elde edilen veriler, yeni İngiltere varyantına karşı da aynı korumayı sağladığını gösteriyor. Güney Afrika varyantına karşı daha az olsa hastalığın ciddileşmesini önleyecek düzeyde koruma sağlıyor.

Uzmanlar, gelecekte yine farklı varyantların ortaya çıkabileceğini, ancak en kötü senaryoda bile aşıların gerekirse birkaç hafta veya ay içinde daha iyi bir eşleşme olacak şekilde yeniden tasarlanabileceğini söylüyor.